از هم گسیختگی شخصیتی یک فرایند ذهنی است که بر اثر آن ارتباطــــــــــــــــــــ طـــــــــــــــــــبیعی میان افکار، خاطــــــــــــــــــــرات، احساسات، حرکات و هویت فردی از میان می رود. به واسطــــــــــــــــــــه ی این از هم گسیختگی، برخی از اطــــــــــــــــــــلاعات خاص که در حالت عادی می بایست در ارتباطــــــــــــــــــــ با سایر اطــــــــــــــــــــلاعات موجود دیگر در مغز باشند، انسجام و اتصال خود را از دست می دهند. برخی از پژوهشگران بر این باورند که از هم گسیختگی بطــــــــــــــــــــور مستمر ادامه پیدا کرده و گسترش می یابد و ممکن است از خیال بافی های روزانه شروع شده و تا تجزیه ی کامل هویتی ادامه پیدا کند. با این وجود تفاوت شایان ذکری میان اختلال های کلی هویتی (dd) و اختلال شخصیتی متفاوتی که با نام (did) شناخته می شود، وجود دارد.did پیش از این با نام اختلال چندگانه ی شخصیتی شناخته می شد، اما در سال ۱۹۹۴ نام آن تغییر پیدا کرد تا نام جدید در تفهیم عمومی اختلال کمک بیشتری کند. بیماری فوق الذکر شامل نوعی اختلال و آشوب در هویت است که دو یا چند شخصیت جداگانه در وجود فرد ظـــاهر می شوند. این هویت های مختلف که با نام “دگروار” شناخته می شوند، کنترل رفتار فرد را از یک زمان به زمان دیگر به دست می گیرند.
شخصیت در این مبحث به عنوان توانایی ادراک، ارتباطــــــــــــــــــــ برقرار کردن، و تفکر در مورد محیطــــــــــــــــــــ و خود فرد به کار برده می شود. (انجمن روانشناسی امریکا، سال انتشار ۱۹۹۴، صفحه ۲۷۰). زمانیکه بیماران تحت تاثیر یک “دگروار” قرار می گیرند ممکن است رفتار، حرکات، خصوصیات، جهت گیری های جنسی، و خصوصیات فیزیکی متفاوتی را از خود بروز دهند ( به عنوان مثال عادت به استفاده از یک دست بیش از دست دیگر، انواع مختلف آلرژی، و تغییر زاویه ی دید). بیمار کلیه ی موارد ذکر شده را در یک زمان مشخص انجام می دهد، اما زمانیکه “دگروار” دیگر کنترل شخصیت او را به دست می گیرد، به هیچ وجه به خاطــــــــــــــــــــر نمی آورد که چندی پیش چه کارهایی انجام می داده. این شخصیت های متفاوت ممکن است گاهی اوقات به ۱۰۰ مورد هم برسند و این امکان نیز وجود دارد که تعداد آنها تنها به ۲ مورد ختم شود؛ اما میانگین آن ۱۰ شخصیت متفاوت می باشد که در طــــــــــــــــــــول زمان ثابت هستند. هر یک از این موقعیت ها که در آن شخصیت تغییر پیدا می کند با عنوان “گونه ی منحصر بفرد شخصیتی” شناخته می شوند چراکه هر هویت جدید نشات گرفته از قسمت های از هم گسیخته ی ذهنی است که بر روی رفتار بیماری که به Did مبتلا است تاثیر می گذارد.
این شخصیت های متفاوت ممکن است تا حدودی از وجود یکدیگر آگاه باشند، اما در هر زمان تنها یکی از آنها کنترل رفتار بیمار را به دست می گیرد. انتقال شخصیت به شخصیت های دیگر به صورت آنی و به واسطــــــــــــــــــــه ی نوعی تنش
علائم
چند شخصیتی، که می تواند به طــــــــــــــــــــور متوسطــــــــــــــــــــ شامل ۱۰ هویت متفاوت باشد و در برخی موارد تعداد آن تنها به ۲ مورد محدود شده و در برخی موارد دیگر از ۱۰۰ مورد نیز بالاتر می رود.
آشکار کردن شخصیت های رفتاری متفاوت، و بروز عملکردها و رفتارهای فیزیکی نامتعارف و متناقض.
احساس ضعف حافظـــه، و خارج شدن از دایره ی زمان (به عنوان مثال بیمار نمی تواند افراد و مکان ها را به خوبی به خاطــــــــــــــــــــر سپرده و یا به یاد بیاورد)
بیشتر بیماران دچار افسردگی شده و افکاری پیرامون خودکشی به ذهن آنها خطــــــــــــــــــــور می کند.
رواج نقص فردی
۳/۱ از مبتلایان به این بیماری دچار توهمات دیداری و شنیداری می شوند.
فرایند رشد بیماری در حودود ۵/۹ شال به طــــــــــــــــــــول می انجامد.
علائم مربوطــــــــــــــــــــ به افسردگی افزایش پیدا می کند.
ناتوانی در تمرکز بر روی دروس (در کودکان)
از نظـــر پزشکی برای تشخیص Did باید نشانه های زیر در بیمار تشخیص داده شود:
وجود حداقل دو شخصیت متفاوت که هر یک شامل الگوهای تفکری، احساسی، و ارتباطــــــــــــــــــــی مخصوص به خودشان باشند.
حداقل دو شخصیت مختلف که کنترل رفتاری فرد را از یک زمان به زمان دیگر به دست گیرند.
ناتوانی بیش از اندازه در به یاد آوردن اطــــــــــــــــــــلاعات مهم فردی که شباهتی به یک فراموشی معمولی نداشته باشد.
این بیماری مشخصاً بر اثر استفاده از ماده ای خاص و یا ابتلا به بیماری مخصوصی ایجاد نمی شود.
(جامعه ی روانشناسی امریکا، ۱۹۹۴؛ موریسون ۱۹۹۵
